एक व्हॊड घर काणघॆवनु रबुका म्हॊणु किणिमम्माक सान थकून आशिलो मॊह तं. पूतु व्हरडीक जावनु भायिर गावांतु तं आसा. पुताक अमॆरिकॆंतु काम. धूव बमुणालग्गि डलहीक आसा. तवळि थकून एक आशा, परमा घर जल्यार इतॆयिं वॊव्यात नवॆं. चेरडुवांक अम्मि कायिं दीवंका नाका, तानि कायिं पेटॊवनु दीवपयि ना.
मिगॆले वण्ट्याचो जागॊय बयिलॆले वण्ट्याचो जागॊय विकिलॆर, अनीक हथांतु आशिले दुड्डयि कळ्यारि ऎकु बंगळो घॆवयात. किणिमम्मान आठॆयलें. गांव जल्यारि सुविधा थॊडॆ ऊणे असता. व्हॊड सिट्टींतु जल्यार गोन्दॊळूयि पोल्यूषनयि जावनु घुसमूट तं असतॊलो. तॆं दिकून सान टौणांतु रॊडाचे लगीचि एक बंगळो कॊरॊवंका.
तॆ टौणांतु किणि मम्मान एक दल्लाळीक सोदून ताकाय घॆवनु जागो चोवंचाक गेलो. चोवंचे भर्शि ताणे एक चांग बंगळो दिकीलो. बंगळॆचि नवसाणि गेलॆना. मस्त घरांचे मध्यॆ मत्तें उबारनु रबील्या एक बंगळो. लगीचे घरच्यानि संगीलें. फॊरिनाक काम कोरचे दॊगजाण पुत्तानि भारि दाम खर्च कॊरनु केलॊलो बंगळो. अम्मा-बप्पा थॊडॆ काळ थंगा रबीलि. आतां तंका वॊरनु वृद्धाश्रमांतु सोळ्यांय. चेरडूंव तॆ घर विकून दुड्ड कॊरूक वत्ताय तं. तंका पोरतून येवंचाक मन ना. तंका व्होग्गि विकुका म्हॊणु आसा दिकून ऊणे दुड्डुवांक मॆळयात.
किणिमम्माक दिसलें, ’वारें अशिले वॆळारि तं पॊल धॊरयात’ म्हणताय. काणघेवंचे चांग. आतां कामगारांक पगार इतें? लागि रबून कोरॊवंचे कष्ट वेगळे. सिमेंट, पत्थॊरु सग दिस-दिसाचे मॊल चढता. तांचे मक्शि भॊवनु पूरो जतने. यॆं सग चोयल्यार यॆंचि घर घॆवनु मनांतु प्रीति आशिले पेयिंट मरल्यारि घर नवॆं जतलें. किणिमम्माक मनांतु सोंतॊष जालो.
तवळीचि दल्लाळ्याक उळदूनु मुखार वॊरूक सांगलें. बस-स्टॊप लागी आसा; षॊपिंग कॊंप्लेक्स लागी आसा; कार घालूक षेड आसा; चार तंतूय बळवंत पागारु, व्हॊड गॆयिट, अनीक चन्द आशिले गारडन सग आसा. गारडनांतु नतिलें फूल ना. फल वृक्ष सग आसा. घराक मॊल नंतना एदॆचि दुड्ड लगॆन दिल्यार फरणीचरयि मेळतने. लगीचे घरकडे थकून चावि काणघॆवनु घरांतु सग्ग भॊवनु चोयलो. मळियॆवॆले कूडंयि चोयिलो. लॊट्टरि मरलॆवरि दिसलें किणिमम्माक.
चार मास भितॆर किणिमम्मान घर हथांतु कळें. चांग दीस चॊवनु किणिमम्मूयि बयलय थंगा यॆवनु रबीलिं. चेरडुवांनि नतुरांकयि घॆवनु छुट्टी वॆळार यॆवनु रबूं म्हॊणु सांगलें. येतलिंवॆ म्हॊणु कळना.
व्हॊड बंगळो काणुघेतले उपरांत, किणिमम्माले मत्तॆक जडाणि दवरलॆलें आसा. अवंगॆले बन्धुबान्धवांतु भर्शि कॊणाक आसा उतलॆंचि व्हॊड घर? दामु ऊणे अशिले मित्रांचे लग्गि ताणे आतां उलवप ना. दिकिले भिखारियांचे लग्गि सग उलोवंचाक तॊ कॊण? स्टाटस चोवंकानकवॆ?
किणिमम्मालि आतंचि ‘मत्तॆं दुक्कि’ इत्ति म्हळ्यार लगिचे परमांतु एक सनचि घर आसा. गायंक वडॊवनूय, पापड कॊरनूय, पुत्तान सन-सनचि काम कॊरनु हडचे दुड्डुवानीय तं तिं दीस कडताय. यॆ बंग्लॆचि चन्दाय तॆ घरान करतन वता. तॆं लगॆन हथांतु कॊरका. म्हळ्यार थंगा थकून वचाक तंका मन ना. तंगॆले पूर्विकानि दिलॊलो तो सनूचि जागो तंका मोगाचे तं.
घरा मक्शि गेल्यार शॆण एक्कडे कॊरनु घलॆलि घाणि येतलि. फल्ले-फल्लॆरि धारॆक वॆळु जल्यार गय अनीक वसूर हंबॆतनि, तॆं सग्ग किणि मम्माले निद्दॆक विघ्न. तन्नि पेळतांतु चॊवप सरि ना.
दॊन महिने गेले. किणि मामु धूवॆले घरकडे गेलो. डल्हीक, १५ दीस रबूक. यॆवु भितॆर घरकडे रबुचे लेकान एक बयिल-मनषीक थंगा रबॆयलि. दामु भॊरनु हथांतु आसा, मगीरि इति जाय? किणि मम्माले बयिलॆन सांगले तशीचि काम कॊरूक अयिलॆल्यानि अयकुका म्हळॆर जतनेवॆ? दामु मेळचे खतीर तं तीं कामाक येताय. सोवलॆर अयकुचिवॆं आतां काम कोरचिं? किणि मम्माले बयलॆक इतॆयं कोरचे पशि कॊरॊवंचाक तं कळता. काम सम जायना म्हॊणु दॊन दीस संगचानिक तीणे संगलें "अम्मीयि मनीष तं, पोटापोडीक येताय, हड्ड मॊडशि काम कॊरनु पगारु काणघेतायि. अंगा नयि वेगळकडे काम केल्यारीय अंका दुड्ड मेळतले" म्हॊणु संगूनु ती गेलि.
एकलि यॆवनु भरचो कामु कॊरनु वतलि. भितॆरि रबूक हळॆलि काम सॊणु गेलि. अनीक इति करप? तिका दिसलें. पेल्ले घरकडचे चेलियॆक उळदून चोयिल्यार इतें? तीणे लग्गी घरकडे वोचूनु तिका उळदीलि. "अगॊ, हंगा मामु ना, कामाक रबॆयलॆलि बयिलमनीषि गेलि, हांव हंगा कॊणाक वळकना. माका एक सहाय करशिवॆ"?
"हांव अम्मालगि निवंगूनु संगन मयॆं" तीणे संगिलें. तिगॆले अम्मान संमती दिलि.
ती थंगा गेलि. घर पुसून दिलें. "हांव वता मयॆं, मयॆंक एकलॆक नवॆ खावंका, हांव चायायि खाणयि घरकडे थाकून हाणु दीन". तीणे इडलि, सांबारु अनीक चाय सग हाणु दिलें. मयॆंन सुवादान खेलें. "हांव वता मयें" म्हॊणु संगून ती घरकडे गेलि. "धा दिसांक नवे मयें, हांव मिजान जवंचो सहाय सग करीन. मयॆंक एकलीचि पॊडूक भय आसा जल्यार हांव, अम्मा कोणॆयं यॆवुं". मगीरि किणि मम्माले बयलॆक तिजेलगीचि निंदा दिसलि. स्वार्थांतु मद्दे वड्डले तिका असॊलो अनुभवु प्रथम जावनु तं. वेगळॆक सहाय कॊरनु मनांतु संतॊष पवंचि मनीषं. एक खोल्लो शॆळ उद्दाक सरि ती हंगा पिलॆना. हेरदूसा किणिमम्माले बयिलॆक तापु अयलो. उटवंचाक सरि जायना. सकाळ जवंचानीक एक चांग दुद्दाचि चाय घॆवनु पवलि. कवड कळॆले किणि मम्माले बयलॆक चॊवनु तीणे निवंगीलें.
"इति जले मयॆं"? "मत्तॆंतु दुकता गॊ", तीणे तिगॆले घरकडे वोचून ऎक क्रॊसिन गूळि हाणु दिलि. तॆवंयि खावनु चाय पिलि. तीणे विक्स लावनु पोरसून दिलें. ‘मिगॆले धूवॆन सरि माका अशि केलॆना’, किणि मम्माले बयिलॆन मनांतु आठॆयलें.
धा घंटे जवंचानीक तीणे एक ऒट्टॊ उळदूनु मयॆंक हॊस्पिटलांतु वेलि. डॊक्टरा दाकॊवनु वोकदयि घॆवनु घरकडे हाणु निद्दायलि. तिगॆले वॆळारि अशिले परिचरणान मयॆंलो तापु गेलो. दुड्डयि दुड्डुवांचो व्होडकयॊय नंतन मयॆंन आतां तं मनिषपण दिकिल्या.
१५ दीस गेले. किणिमाम अयलो. किणिमम्माले बयलॆन तिगॆले अनुभव सांगले. किणिमम्माक तॆं इष्ट जालॆना.
"तुका वेगळे कॊण मेळॆनावे उळदूक? अनीक तन्नि केदनायि हंगा यॆवनु बाधा दितलिं. 'सूव खोंबूक जागो दिल्यार फरशूल चॊडोवंचि तं तीं’. तंका यॆ घरकडे चॊडोवंचे माका इष्ट ना". तॊ कोपान घूवनु चवंकीलो. वचे वॆळार बायिल मुरमुरॆता ताणे अयकीलें. ‘तंगॆले घरकडचे खाण हाणु माका खावॆयलें. हंगा थकून शॆळ उद्दाक सरि ती पिलॆना. अवंगॆले मनान नवें अम्मि सगटांकयि मेजिताय’.
५-६ महिने गेले. किणिमम्माक एक दिसा हर्दॆं दूकि अयलि. ड्रैवर जल्यार तगॆले गावांतु गेला. वेगळि वाट कायिं नतिलें तीणे पेल्ले घरकडचे रम्माक उळदीलो. तॊ धावनु अयलो. "इति मंयॆ"? तीणे खबर संगीले. "मयॆं, काराचि चावि दी" ताणे चावि काणघॆवनु कार भायिर काणु किणिमम्माक धॊरनु कारांतु वॊरनु बेसयलो. वीस मिनिट भितरि ताणे कार वॊरनु हॊस्पिटलाचे मुखार रबयलें. वग्गि हळ्ळो दिकून, विपत्ति कायिं ना म्हॊणु अयकिले उपरांत तं मयॆंक समाधान मेळ्यां. ऒपरॆषन जावंका जतने. मयॆंलगि नंबर काणघॆवनु रम्मान किणिमम्माले चेरडुवांकयि फॊण केलें. तंका आतां येवंचाक जवना दिकूनु मग्गीरि एक फंता यॆवुं म्हॊणु तन्नि हेरदूसाचि फॊण कॊरनु सांगलें. रामु, किणिमम्माक सूख जावनु घरकडे वचाक संगु भितॆरि, मयॆंक सहाय जावनु हॊस्पिटलांतूचि आशिलो.
बप्पाक सूख ना म्हॊणु अयिकूनु गावांतु येवंचाक चांग वॆळु चोवंचि चेरडूंव. घरकडे दीस काडूक काम कॊरनतिलें जवना जल्यारीय, कामाक सरि वोचूनतिलें तंका सहाय जावनु रबिले सेज्जार. परमांतु तंका चॊडोवंना म्हॊणु निश्चय कॊरनु बेसलो किणिमामु. आज तॊ चेल्लो ना अशिलो जल्यार हांव जवन्ना अशिलो. किणिमम्माक रम्माले तोण्डा चोवंचाक लज्जा दिसलि. दूर अशिले सोयरिकीं लग्गि अशिले वयरिकीं उपकाराक पवंतनि म्हळॆलि म्हण्णि किणिमम्माले मनांतु अयलि. सान घरा लग्गि आसा दिकूनु तं यॆं घर व्होळ्ळें जावनु दिसता. सनचि घरांतु तं रबतायि जल्यारीय तंचे मन व्हॊड.
पेल्ले घरकडचो रामु ना आशिलो जल्यारि, आतां बायिल इति करतलि आशिली? हाजे मुरथम हंगा रबिले मंतारे मनिषांकयि रामु जवंचो सहाय करतालो म्हॊणु गवंकार संगताय. अवंगॆले चेरडुवांकय घर दिकनाफडॆन विकून दुड्ड कॊरका म्हॊणूय, अवंका खयींचि वॊरनु घालका म्हॊणूय दिसुयात. एक आश्वासु इत्ति म्हळ्यारि, तंगॆलो एकु दुड्डु सरि घरारि घलॊना दिकून तंका चड कायिं कॊरूक जवना. पेल्ले घरकडचो रामु कशि तॆ अम्मा बप्पाक चोयिता? अवंका मात्र नयिं कोणाकयि तो सहाय करता. मिगॆले चेरडुवांक दामु कॊरूक अशिलि प्राप्ति आसा. तंका इत्याक मिगॆलें घर? इतॆयिं चांगपण कॊरूक प्राप्तु तं रामु. बी.कॊम. शिकिलो. चांग मन, सगटांचॆरि स्नॆहु, यॆं सग सगटांकयि जन्मारि येवंचे तं. ताका चांग एक काम काणघॆवनु दीवंका. मिजे काला उपरांत, यॊ बंगळो कॊण चोवंचाक नतिल्ले मंतारे मनिषां बेगॆक बॊरॊवनु दवॊरका. ताजे बरप-सरप सग कॊरनु, तॆं चॊवनु-पॊळॊवनु कडचो काम रम्माक दीवंका. किणिमम्मान मनांतु आठॆयिलें.
This blog presents short stories written by Anandi Kamath, Mumbai. The stories are presented in devnagari script.
Sunday, December 26, 2010
Sunday, December 12, 2010
अंब्या रूकु
वरडीक जावनु बम्मुणा मगलॆन ट्रान्सफर मेळॆले सिट्टींतु रबूनु पूरो जालें. बप्पाकयि सिट्टींतु तं काम आशिले. वर्षाक ऎक फंता व्हॊड वेकॆषनाक दॊन महिनॆक अब्बॊथयिं वोचूनु रबप आसा. अम्मम्मा इष्ट अशिले खाण कॊरनु दितलि. थंगाचे सेजारचिं चेरडूंव सग मॆळनु निपूनु खॆळु, धावुं, उडुक्किमारप आदि खॆळु सग खॆळनूयि, गींत मणप, कणियो संगप, अन्ताक्षरि मणप आदि सग कॊरनूयि दीस गेलॆले कोळना. रुक्काचॆरि विंदुळो घालनु झूं काडप अवंका चांग प्रीति अशिलें कयिरें तं.
तवळि तं अंबो, पॊणॊसु सग पिकुचो वॆळु. रोस्सु पिवंचो अंबो आसा, पेसूनु खवंचो अंबो आसा. खल्लाक पोडचो सोवदु अयकिलॆरि धावनु वोचून काणु चिरडूनु ऎकु मॊवु कॊरनु चोंचीक ऎकु सॊसु घालनु रोस्सु वोड्डूनु पिल्लॆरि कसलि रूचि किं? म्हॊवु सरि गोड असतॊलो तो रोस्सु. तॆं सग विसरूक जायना.
सिट्टींतुले फ्लाट्टांतु थकून गावांतूले घरकडे अयिलॆरि चेरडुवांक पाक दवरतनि. सान चेरडूंव करट्टॆंतु वल्लि रॆंव भॊरनु दम्मूनु जगलॆरि उंति घालनु रॆवॆंचो अप्पो करतनि. मड्डॆचो बोण्डो काणु तॆरु करतनि. पकुळॆचो गॆन्द, दिव्वोडु सग कोरनु खेळतनि. तॆ दीस मिगॆले उडगसांतु मात्र तं आसा. माका ते दीस विसरूक जवना. रिट्टयर जायना फडॆन पुणॆय गावांतु वोचून रबूका म्हळॆलि आशा मनांतु पळॆलि आसा. गावांतु गेलॆरि अंबो पेसून खतनि, अंबॆ हुम्मण कॊरनु खतनि, गोड अंबट कॊरनु खतनि, पोणसा पतळि, गॊरो तळॊलो सग आशा भरीत खतनि. अम्मम्माक खूब काम. जलॆरीय नतुरांक कॊरनु खावोवंचाक अम्मुम्माक व्हॊडि प्रीति तं. खॆळनूयि खावनूयि पूरो जवंचे फूडॆचि वेकॆषन सरतने. बप्पा यॆवनु अवंका वोरतॊलो. मिगॆले जीविताक सूख संतॊष म्हेळॆले मूल कारण तॆ वेकॆषन कालाचो ऎकु संभवु तं.
माका १२ वरष प्राय. गावांतु वचानीक लगिचे घरकडे नवींचि मनीष भाडॆक रबतायि म्हॊणु अयकीलें. दॊन दीस तं जल्याय तन्नि रबूक यॆवनु. ऎक बांक मानॆजर, बायिल, दोग जाण चेरडूंव. तॆ कालाक १२ वर्ष जलॆरि चेल्लीयो वड्डुक आरांबीलें म्हॊणु तं आबु अम्मुम्मा अनीक सगटालॊयि विश्वास. पेल्ले घरकडचे चेलेयाक १५ वर्ष आसा. चेलियॆक ८ वर्षयिं असतनि. सिट्टींतु वड्डले अवंका यॆं कायिं कळना. तंकायिं आम्मि खॆळूक अपयलिं. अम्मुम्मान संगलें "तूं आतां व्होडि जता नवॆं, चेल्लॆ चेरडुवांचे खंचींतु वोचून खेळचें कायिं चांग नयि". हांवे "हूं" म्हळे.
तॆ दिसा अंबे रुका पंदाक बेसून हांवे गवंचे चेरडुवांक नवॊचि ऎक खॆळु शिकयितालिं. गवंचे चेरडुवांक नवॊ खॆळु शिकूक तान आशिलि. तवळि लगीचे घरकडचे चेलॊय लगि अयलो. संजॆचो वॆळु. भसभसीचि वारें येता. ऎकु सुक्को पल्लो यॆवनु तॆ चेलेयाले मत्तॆरि पोळो. वारॆन एद्दे ’पल्लॆ पिट्टो’ ताजे दॊळॆंतूयि पोळो. तॊ रबून दॊळो घष्टीता दिकून हांव लग्गि गेलि. तगॆले दॊळॆंतु ऎक फुंकून दिलें. कॊयिरु गेलो. आबु थंगा रबून चोयितालो हांव नॆण. कोपान तंबीडो जावुनु आबु अयिलो. ताणे मत्तें बवगॆयिलें, हांवे दॊळॆंतु फू मरलें. अब्बॊक इत्ति दिसले म्हॊणु माका तवळि कळॆना.
अब्बॊन तॆ चेलेयाक कोपून धवंडायिलो. तॊ घरकडे गेलो. मगीरि हांव ताका दिकलॊना. बपान यॆवनु माका घरकडे वेल्लि. मगीरि वेकॆषनाक हांव गावांतु रबूक गेलॆना. मगीरि अयकीलें, तीं तॆ घरकडे थकून दॊनि दीस भितॆरि गेलिं म्हॊणु. मिगॆले मन दुकने. मिजे खतीरि नवॆं तन्नि घर परतलिं? तॆ चेलेयालें नांव सरि माका कळना. दॊन अंबो ताका मेळॆरि ऎकु तॊ माका दितॊलो. दॊन तीन फंता ताणे माका दिलॊलो आसा. इतॆयिं रसपति उलॆयतॊलो. बल्लावपण कायिं हांवे दिकिलॆना.
मगीरि वेकॆषनावॆळार ड्रायिंग, पेयिंटिंग सग शिकोवंचे क्लासाक वतानि. एक वर्षा टेड्डिबेयर कॊरूक शिकलि. अनियॆक वर्षा शिवणि शिकलि. तशि एकॆक वर्ष नवीं नवींचि कयिरिं शिकूक मन लगलें. तशि धा वर्ष गेलिं. मिगॆले पॊस्ट ग्राडुवॆषनयि जालें.
बप्पान माका सोयरीक चोवंचाक आरांबीलें. जातक चॊवनु एकयि पॊणु ऎना. वर्ष ऎक गेलें. अम्माकयि बप्पाकयि मनांतु विचारु. मलघडे भावाक काम जालो. अनीक मिगॆलि वरडीक लगॆन जलॆरि तं अम्मा-बप्पाक समाधान. भयणीक वरडीक जावनतिलें वरडीक कोरना म्हॊणु मनांतु घांटि घालनु बेसलो तं भावु. तीवयि लगिचे शिवपारवति देवळांतु वोचून सॊमारा दीसा पायिं पडतालि. ऎक चेलेयाले मन तिजे खतीरि दुकलें आसा. मन जाण जावनु नयि. तगॆलो शापुबिवॆ दॆवा माका सोयरीक कायिं सम जायना? कामाक तिका सॊडूक बप्पाक मन ना.
ऎक दीसा बप्पालो ऎकु मित्र घरकडे अयलो. ताणे उलोवंचे भरशि संगीलें. ताणे वोळकुचो ऎकु चेल्लो, सॊफ्टवेयर इन्जिनियर. ऎक मल्टि-नाषणल कंपनींतु काम करता. तॊ दॊन वरषांचे प्रॊजेक्टाक जावनु अमॆरिकॆक गेलॊलो. येतले महिनॆंतु पोरतूनु येता. अयिलॆरि लगीचि ऎक वरडीक कॊरनु सॊडका म्हॊणु तगॆलो बप्पा संगतालो. बप्पा बंगळूराक घर कॊरनु रबता. "ऎक वोचूनु चॊयि. थॊगडवॆळारि ओवसुयात".
बप्पा लगीचि थंगा गेलो. जातक परतीलें. मिगॆले फॊट्टॊय तंका दिलें. धा दीस वचानीक तंगॆले बरप अयलें. जातक पॊणु येता. चेलियॆलें फॊट्टॊय तंका इष्ट जालें. चेल्यान अयिलॆले हेरदूस अम्मि पेल्तांतु येतायि. चेलॆनयि, चेलियॆनयि एलता-पेलतांतु दिकून चांग म्हॊणु संगिलॆरि मुखारि वोचुं.
बप्पा मन ऎक लॊवु जालें. ‘धा’ वर्ष ऊणे जल्यावरीचि अम्मा धावनु भोवंत. तन्नि संगिल्लो दीसु एता तशीचि, तिका मनांतु ‘धा पांच’ जवंचाक आरांबीलें. संतुष्ट आशिले अम्मा-बप्पाक दुशॆर मन दुकूनिये दॆवा, बप्पा कामाक पेट्टॆयिता जलॆरि पुणॆय मनांतु उतुलॊचि कष्ट दिसुना आशिलें. मन दुकूनु ती पायिंपळि. तन्नि संगिलो दीसु अयलो. अम्मान सत्काराक ऊणावु कायिं ऎवनतिले लेकान खाण सग केलें. घर पुड्डि सग पुसूनु मिनमिनॆता. तीणे आठॆयलें. मना पुड्डि सग वोचूनु फूट जलें जलॆर चांग अशिलें. संगिले दीसा तीं अयलिं. अम्माय बप्पाय पुतूयि मात्र तं अशिलिं. तंका अवंगॆले घर, मनीष सग इष्ट जलि म्हॊणु तंगॆले तोण्डारि दिकिलि तृप्ति दिकून माका दिसलें. अम्मान खाणा पॊळॆरु वेल्ले मगलॆन, कापीचे ट्रॆ घॆवनु हांवयिं गेलिं. चेल्लो माका दिकून तॊण्डारि थकून दॊळे काणा म्हॊणु माका दिसलें. माका पेलतांतु चोवंचाकचि जायना. तगॆले अम्मा-बप्पान निवंगिलॆक हसून समाधान संगून हांव भित्तॆरि गेलिं.
अम्मा मिजेलगि यॆवनु "चेल्याक तुजेलगि उलॊवंका खयिं, लगीचे कूडांतु वच" म्हॊणु संगीलें. हांव भय्यानयि लज्जॆनयि तॆ कूडांतु गेलिं. बप्पालें कूड तं तॆं. तंतु ऎक मॆज़ॆयिं दॊनि कदलयिं आसाय. एक कदलारि तॊ बेसला, अनियेक कदलारि हांवयि बेसलिं.
ताणे निवंगीलें "माका वळकीलिवॆ"? हांव मत्तें उबारुं ताजे तोंडारि चोयिलिं, दिकलॆवरीचि दिसता. खंतयिं? हांव तशि रबिलिं दिकून ताणे हसून निवंगीलें. "धा बारा वर्ष फूडे, मिगॆले दॊळॆंतूलो कॊयिरु फुंकूनु पेलॆं घलॆले खतीर अम्मि दोगानीय तुगॆले अब्बॊले सॊवे घेतले उडगासु आसावॆ? तीं कयिरिं हांव आतां मिगॆले अम्मा-बप्पालग्गि संगिलॆना. अवंगॆले भाग्याक मिगॆले भयणि लग्गि ना अशिलि. बप्पाले मित्रान बप्पाले ऒफीसाचॆय मिगॆले स्कूळाचॆय लग्गि जावनु चांग ऎक घर काणु दिलें. बप्पाक तॆं चांग म्हॊणु दिसलें दिकून, दॊनि दीस भितॆरि अम्मि घर परतीलें".
"अब्बॊन माका सोवंचानीक, तुजे खतीरि तं हांव सॊवे घेता म्हळॆले विचारान रबिले तुगॆले तॊंड आतायं मिजे मनांतु आसा. अम्मि लगीचि गेलिं दिकून मिगॆले बप्पाले नांव सरि तुगॆले अब्बॊथंचाक कळना. अम्मि तेद्दूस मनांतु स्वप्नांतु आठॊवनतिले कयिरॆक सॊवे घेतले. दॆवान अवंका एकडे कॊरका म्हॊणु आठॆयिलॆलें असतने. चोवंको. तुका इत्तिकीं दिसता"?
"माका आतां परॆन हांव जावनु एकलॆक सॊवे घालॆयिलॆ म्हळॆले ऎक खंकूडि मनांतु अशिलि. आतां मन फूट जलें. माका ऎक आशा आसा. हांव तॆ उपरांत तॆ गावांतु गेलॆना. वरडीक जावनु जतॆरि अवंका ऎक अब्बॊथयिं वोचुका. अंबॆ कालाक गेल्लॆ पूरो. अब्बॊक आतां कायिं जायना. तॆ अंबॆ पंदाक वोचून ऎक वारें घॆवनु वारॆंतु खल्लाक पोळॊलो अंबो काणु रोस्सु वोड्डून पीवंका". ताका हासु अयलो.
ताणे संगीलें, "दॊळॆंतु कॊयिरु पळ्ळॆर फुंकूनु दीवंका. कॊणे सोवन्ना नवॆं. अब्बॊलग्गि हांव कॊण म्हॊणु संगूनीयें. अवंका मनांतु थकुनु वोचूनतिलें दोवरूक अशिलिं, अवंगॆलें जावनु दॆवान दिलॆलिं तीं निमिष वण्टे घालका नका".
अम्मि कूडांतु थकून भायिर अयलिं. अवंगॆले तोंडारि थकून अवंगॆले मन तन्नि वचीलें. वरडिकॆ दीसु चोयिलिं. वरडीक चन्द जावनु जालिं. अम्मि अब्बॊले घरकडे गेलिं. अब्बॊले पय्यांक अपॊणु पायिं पळिं. अम्मुम्मान नतुवांकयि नत्तीकयि वाडूक स्वादिष्ट विभव केलॆलें. खाण, जेवण, परमांतु भॊवंप सग जलें. अंबॆ पंदाकयि गेलिं. दॊनि-चारि अंबॆयि म्हेळे. आबु बड्डियॆ बळारि चोवंकूनु अंबॆ पंदाकयि पवलो. अब्बॊन संगीलें "यॆ वर्षा अंबो भॊरनु धरलॊलो आसा. धा वर्षीं यॆ वर्षा तं उतुलॊचि अंबो जल्ला". मिग्गॆलॆयि बम्मुणालॆयि दॊळे ऎक उलॆयले. आबु संगताचि आसा. सेजाराचि चेरडूंव केदनायि हंगाचि तं असतनि. अम्मि अब्बॊ मगलॆन घरांतु गेलिं. अवंका लगीचि उळदूनु बेसॊवनु अब्बॊन संगीलें "हांवे मिगॆले जाग सग्ग मिगॆले कालु जतॆरि कडचे लेकान, पुताकयि, धुवॆकयि, नतुरांकयि वण्टे घालनु दवरलें. यॆं परमयि घरयि मिगॆले नत्तीक तं हांवे दवरलयां. उतूले वर्षीं कीं तूं अयलिया. मिजान नज्ज दिकूनु तं वरडिकॆक हांव अयिलॊना".
हांव कायिं उलॆयिलॆना. हसूनु अब्बॊले पाय पोरसून दिलें.
आतां वर्ष उतूलिं जालिं? आबु अनीक अम्मूम्मा अंका सॊणु गेलिं. मिगॆले चेरडुवांकयि वरडीक जालि. अनीक तॆं घर चांग कॊरनु रबुचे लेकान कॊरका. थंगा वोचून रबुका. इतॆयिं वॊवनु कॊरयात. पोरणो अंबॆ रूकु आतायिं थंगा आसा. अम्मि वोचून रबिलॆरि वेकॆषनाक अवंगॆलिं नत्तुरयिं एतनि नवॆं. वारॆंतु पोडचो अंबो काणु रोस्सु पितनि.
"कसले चिन्तॆरि आसा"? म्हॊण निवंगूनु बम्मूणु अयिलो. तीणे तिगॆलि चिन्ता ताजेलगि संगीलि. ताणे हसून संगीले, "अंबॆचो रोस्सु पिवंचे चांग, दॊळॆंतूलो कॊयरु फुंकूक वचाक नज्ज म्हॊणु तंचेलग्गि संगुका" म्हॊणु संगून तॊ हस्सीलो. तीवयि तंतु एकडे जलि.
तवळि तं अंबो, पॊणॊसु सग पिकुचो वॆळु. रोस्सु पिवंचो अंबो आसा, पेसूनु खवंचो अंबो आसा. खल्लाक पोडचो सोवदु अयकिलॆरि धावनु वोचून काणु चिरडूनु ऎकु मॊवु कॊरनु चोंचीक ऎकु सॊसु घालनु रोस्सु वोड्डूनु पिल्लॆरि कसलि रूचि किं? म्हॊवु सरि गोड असतॊलो तो रोस्सु. तॆं सग विसरूक जायना.
सिट्टींतुले फ्लाट्टांतु थकून गावांतूले घरकडे अयिलॆरि चेरडुवांक पाक दवरतनि. सान चेरडूंव करट्टॆंतु वल्लि रॆंव भॊरनु दम्मूनु जगलॆरि उंति घालनु रॆवॆंचो अप्पो करतनि. मड्डॆचो बोण्डो काणु तॆरु करतनि. पकुळॆचो गॆन्द, दिव्वोडु सग कोरनु खेळतनि. तॆ दीस मिगॆले उडगसांतु मात्र तं आसा. माका ते दीस विसरूक जवना. रिट्टयर जायना फडॆन पुणॆय गावांतु वोचून रबूका म्हळॆलि आशा मनांतु पळॆलि आसा. गावांतु गेलॆरि अंबो पेसून खतनि, अंबॆ हुम्मण कॊरनु खतनि, गोड अंबट कॊरनु खतनि, पोणसा पतळि, गॊरो तळॊलो सग आशा भरीत खतनि. अम्मम्माक खूब काम. जलॆरीय नतुरांक कॊरनु खावोवंचाक अम्मुम्माक व्हॊडि प्रीति तं. खॆळनूयि खावनूयि पूरो जवंचे फूडॆचि वेकॆषन सरतने. बप्पा यॆवनु अवंका वोरतॊलो. मिगॆले जीविताक सूख संतॊष म्हेळॆले मूल कारण तॆ वेकॆषन कालाचो ऎकु संभवु तं.
माका १२ वरष प्राय. गावांतु वचानीक लगिचे घरकडे नवींचि मनीष भाडॆक रबतायि म्हॊणु अयकीलें. दॊन दीस तं जल्याय तन्नि रबूक यॆवनु. ऎक बांक मानॆजर, बायिल, दोग जाण चेरडूंव. तॆ कालाक १२ वर्ष जलॆरि चेल्लीयो वड्डुक आरांबीलें म्हॊणु तं आबु अम्मुम्मा अनीक सगटालॊयि विश्वास. पेल्ले घरकडचे चेलेयाक १५ वर्ष आसा. चेलियॆक ८ वर्षयिं असतनि. सिट्टींतु वड्डले अवंका यॆं कायिं कळना. तंकायिं आम्मि खॆळूक अपयलिं. अम्मुम्मान संगलें "तूं आतां व्होडि जता नवॆं, चेल्लॆ चेरडुवांचे खंचींतु वोचून खेळचें कायिं चांग नयि". हांवे "हूं" म्हळे.
तॆ दिसा अंबे रुका पंदाक बेसून हांवे गवंचे चेरडुवांक नवॊचि ऎक खॆळु शिकयितालिं. गवंचे चेरडुवांक नवॊ खॆळु शिकूक तान आशिलि. तवळि लगीचे घरकडचे चेलॊय लगि अयलो. संजॆचो वॆळु. भसभसीचि वारें येता. ऎकु सुक्को पल्लो यॆवनु तॆ चेलेयाले मत्तॆरि पोळो. वारॆन एद्दे ’पल्लॆ पिट्टो’ ताजे दॊळॆंतूयि पोळो. तॊ रबून दॊळो घष्टीता दिकून हांव लग्गि गेलि. तगॆले दॊळॆंतु ऎक फुंकून दिलें. कॊयिरु गेलो. आबु थंगा रबून चोयितालो हांव नॆण. कोपान तंबीडो जावुनु आबु अयिलो. ताणे मत्तें बवगॆयिलें, हांवे दॊळॆंतु फू मरलें. अब्बॊक इत्ति दिसले म्हॊणु माका तवळि कळॆना.
अब्बॊन तॆ चेलेयाक कोपून धवंडायिलो. तॊ घरकडे गेलो. मगीरि हांव ताका दिकलॊना. बपान यॆवनु माका घरकडे वेल्लि. मगीरि वेकॆषनाक हांव गावांतु रबूक गेलॆना. मगीरि अयकीलें, तीं तॆ घरकडे थकून दॊनि दीस भितॆरि गेलिं म्हॊणु. मिगॆले मन दुकने. मिजे खतीरि नवॆं तन्नि घर परतलिं? तॆ चेलेयालें नांव सरि माका कळना. दॊन अंबो ताका मेळॆरि ऎकु तॊ माका दितॊलो. दॊन तीन फंता ताणे माका दिलॊलो आसा. इतॆयिं रसपति उलॆयतॊलो. बल्लावपण कायिं हांवे दिकिलॆना.
मगीरि वेकॆषनावॆळार ड्रायिंग, पेयिंटिंग सग शिकोवंचे क्लासाक वतानि. एक वर्षा टेड्डिबेयर कॊरूक शिकलि. अनियॆक वर्षा शिवणि शिकलि. तशि एकॆक वर्ष नवीं नवींचि कयिरिं शिकूक मन लगलें. तशि धा वर्ष गेलिं. मिगॆले पॊस्ट ग्राडुवॆषनयि जालें.
बप्पान माका सोयरीक चोवंचाक आरांबीलें. जातक चॊवनु एकयि पॊणु ऎना. वर्ष ऎक गेलें. अम्माकयि बप्पाकयि मनांतु विचारु. मलघडे भावाक काम जालो. अनीक मिगॆलि वरडीक लगॆन जलॆरि तं अम्मा-बप्पाक समाधान. भयणीक वरडीक जावनतिलें वरडीक कोरना म्हॊणु मनांतु घांटि घालनु बेसलो तं भावु. तीवयि लगिचे शिवपारवति देवळांतु वोचून सॊमारा दीसा पायिं पडतालि. ऎक चेलेयाले मन तिजे खतीरि दुकलें आसा. मन जाण जावनु नयि. तगॆलो शापुबिवॆ दॆवा माका सोयरीक कायिं सम जायना? कामाक तिका सॊडूक बप्पाक मन ना.
ऎक दीसा बप्पालो ऎकु मित्र घरकडे अयलो. ताणे उलोवंचे भरशि संगीलें. ताणे वोळकुचो ऎकु चेल्लो, सॊफ्टवेयर इन्जिनियर. ऎक मल्टि-नाषणल कंपनींतु काम करता. तॊ दॊन वरषांचे प्रॊजेक्टाक जावनु अमॆरिकॆक गेलॊलो. येतले महिनॆंतु पोरतूनु येता. अयिलॆरि लगीचि ऎक वरडीक कॊरनु सॊडका म्हॊणु तगॆलो बप्पा संगतालो. बप्पा बंगळूराक घर कॊरनु रबता. "ऎक वोचूनु चॊयि. थॊगडवॆळारि ओवसुयात".
बप्पा लगीचि थंगा गेलो. जातक परतीलें. मिगॆले फॊट्टॊय तंका दिलें. धा दीस वचानीक तंगॆले बरप अयलें. जातक पॊणु येता. चेलियॆलें फॊट्टॊय तंका इष्ट जालें. चेल्यान अयिलॆले हेरदूस अम्मि पेल्तांतु येतायि. चेलॆनयि, चेलियॆनयि एलता-पेलतांतु दिकून चांग म्हॊणु संगिलॆरि मुखारि वोचुं.
बप्पा मन ऎक लॊवु जालें. ‘धा’ वर्ष ऊणे जल्यावरीचि अम्मा धावनु भोवंत. तन्नि संगिल्लो दीसु एता तशीचि, तिका मनांतु ‘धा पांच’ जवंचाक आरांबीलें. संतुष्ट आशिले अम्मा-बप्पाक दुशॆर मन दुकूनिये दॆवा, बप्पा कामाक पेट्टॆयिता जलॆरि पुणॆय मनांतु उतुलॊचि कष्ट दिसुना आशिलें. मन दुकूनु ती पायिंपळि. तन्नि संगिलो दीसु अयलो. अम्मान सत्काराक ऊणावु कायिं ऎवनतिले लेकान खाण सग केलें. घर पुड्डि सग पुसूनु मिनमिनॆता. तीणे आठॆयलें. मना पुड्डि सग वोचूनु फूट जलें जलॆर चांग अशिलें. संगिले दीसा तीं अयलिं. अम्माय बप्पाय पुतूयि मात्र तं अशिलिं. तंका अवंगॆले घर, मनीष सग इष्ट जलि म्हॊणु तंगॆले तोण्डारि दिकिलि तृप्ति दिकून माका दिसलें. अम्मान खाणा पॊळॆरु वेल्ले मगलॆन, कापीचे ट्रॆ घॆवनु हांवयिं गेलिं. चेल्लो माका दिकून तॊण्डारि थकून दॊळे काणा म्हॊणु माका दिसलें. माका पेलतांतु चोवंचाकचि जायना. तगॆले अम्मा-बप्पान निवंगिलॆक हसून समाधान संगून हांव भित्तॆरि गेलिं.
अम्मा मिजेलगि यॆवनु "चेल्याक तुजेलगि उलॊवंका खयिं, लगीचे कूडांतु वच" म्हॊणु संगीलें. हांव भय्यानयि लज्जॆनयि तॆ कूडांतु गेलिं. बप्पालें कूड तं तॆं. तंतु ऎक मॆज़ॆयिं दॊनि कदलयिं आसाय. एक कदलारि तॊ बेसला, अनियेक कदलारि हांवयि बेसलिं.
ताणे निवंगीलें "माका वळकीलिवॆ"? हांव मत्तें उबारुं ताजे तोंडारि चोयिलिं, दिकलॆवरीचि दिसता. खंतयिं? हांव तशि रबिलिं दिकून ताणे हसून निवंगीलें. "धा बारा वर्ष फूडे, मिगॆले दॊळॆंतूलो कॊयिरु फुंकूनु पेलॆं घलॆले खतीर अम्मि दोगानीय तुगॆले अब्बॊले सॊवे घेतले उडगासु आसावॆ? तीं कयिरिं हांव आतां मिगॆले अम्मा-बप्पालग्गि संगिलॆना. अवंगॆले भाग्याक मिगॆले भयणि लग्गि ना अशिलि. बप्पाले मित्रान बप्पाले ऒफीसाचॆय मिगॆले स्कूळाचॆय लग्गि जावनु चांग ऎक घर काणु दिलें. बप्पाक तॆं चांग म्हॊणु दिसलें दिकून, दॊनि दीस भितॆरि अम्मि घर परतीलें".
"अब्बॊन माका सोवंचानीक, तुजे खतीरि तं हांव सॊवे घेता म्हळॆले विचारान रबिले तुगॆले तॊंड आतायं मिजे मनांतु आसा. अम्मि लगीचि गेलिं दिकून मिगॆले बप्पाले नांव सरि तुगॆले अब्बॊथंचाक कळना. अम्मि तेद्दूस मनांतु स्वप्नांतु आठॊवनतिले कयिरॆक सॊवे घेतले. दॆवान अवंका एकडे कॊरका म्हॊणु आठॆयिलॆलें असतने. चोवंको. तुका इत्तिकीं दिसता"?
"माका आतां परॆन हांव जावनु एकलॆक सॊवे घालॆयिलॆ म्हळॆले ऎक खंकूडि मनांतु अशिलि. आतां मन फूट जलें. माका ऎक आशा आसा. हांव तॆ उपरांत तॆ गावांतु गेलॆना. वरडीक जावनु जतॆरि अवंका ऎक अब्बॊथयिं वोचुका. अंबॆ कालाक गेल्लॆ पूरो. अब्बॊक आतां कायिं जायना. तॆ अंबॆ पंदाक वोचून ऎक वारें घॆवनु वारॆंतु खल्लाक पोळॊलो अंबो काणु रोस्सु वोड्डून पीवंका". ताका हासु अयलो.
ताणे संगीलें, "दॊळॆंतु कॊयिरु पळ्ळॆर फुंकूनु दीवंका. कॊणे सोवन्ना नवॆं. अब्बॊलग्गि हांव कॊण म्हॊणु संगूनीयें. अवंका मनांतु थकुनु वोचूनतिलें दोवरूक अशिलिं, अवंगॆलें जावनु दॆवान दिलॆलिं तीं निमिष वण्टे घालका नका".
अम्मि कूडांतु थकून भायिर अयलिं. अवंगॆले तोंडारि थकून अवंगॆले मन तन्नि वचीलें. वरडिकॆ दीसु चोयिलिं. वरडीक चन्द जावनु जालिं. अम्मि अब्बॊले घरकडे गेलिं. अब्बॊले पय्यांक अपॊणु पायिं पळिं. अम्मुम्मान नतुवांकयि नत्तीकयि वाडूक स्वादिष्ट विभव केलॆलें. खाण, जेवण, परमांतु भॊवंप सग जलें. अंबॆ पंदाकयि गेलिं. दॊनि-चारि अंबॆयि म्हेळे. आबु बड्डियॆ बळारि चोवंकूनु अंबॆ पंदाकयि पवलो. अब्बॊन संगीलें "यॆ वर्षा अंबो भॊरनु धरलॊलो आसा. धा वर्षीं यॆ वर्षा तं उतुलॊचि अंबो जल्ला". मिग्गॆलॆयि बम्मुणालॆयि दॊळे ऎक उलॆयले. आबु संगताचि आसा. सेजाराचि चेरडूंव केदनायि हंगाचि तं असतनि. अम्मि अब्बॊ मगलॆन घरांतु गेलिं. अवंका लगीचि उळदूनु बेसॊवनु अब्बॊन संगीलें "हांवे मिगॆले जाग सग्ग मिगॆले कालु जतॆरि कडचे लेकान, पुताकयि, धुवॆकयि, नतुरांकयि वण्टे घालनु दवरलें. यॆं परमयि घरयि मिगॆले नत्तीक तं हांवे दवरलयां. उतूले वर्षीं कीं तूं अयलिया. मिजान नज्ज दिकूनु तं वरडिकॆक हांव अयिलॊना".
हांव कायिं उलॆयिलॆना. हसूनु अब्बॊले पाय पोरसून दिलें.
आतां वर्ष उतूलिं जालिं? आबु अनीक अम्मूम्मा अंका सॊणु गेलिं. मिगॆले चेरडुवांकयि वरडीक जालि. अनीक तॆं घर चांग कॊरनु रबुचे लेकान कॊरका. थंगा वोचून रबुका. इतॆयिं वॊवनु कॊरयात. पोरणो अंबॆ रूकु आतायिं थंगा आसा. अम्मि वोचून रबिलॆरि वेकॆषनाक अवंगॆलिं नत्तुरयिं एतनि नवॆं. वारॆंतु पोडचो अंबो काणु रोस्सु पितनि.
"कसले चिन्तॆरि आसा"? म्हॊण निवंगूनु बम्मूणु अयिलो. तीणे तिगॆलि चिन्ता ताजेलगि संगीलि. ताणे हसून संगीले, "अंबॆचो रोस्सु पिवंचे चांग, दॊळॆंतूलो कॊयरु फुंकूक वचाक नज्ज म्हॊणु तंचेलग्गि संगुका" म्हॊणु संगून तॊ हस्सीलो. तीवयि तंतु एकडे जलि.
Subscribe to:
Posts (Atom)